نگاهی به شهر

برنامه ریزی شهری علم موشکی که نیست! بلکه از آن پیچیده تر است.

در موقعیتی شنیدم که فردی می گفت: "برنامه ریزی شهری علم موشکی که  نیست" پاسخ من این بود "شما درست می گویید- بلکه پیچیده تر از آن است". در واقع این کتاب برای احمق ها نیست و شما به این سبب این کتاب را می خوانید که یک احمق نیستید. با همه ی احتمالات، شما اکنون درگیر ساخت جامعه ی خود به فضایی بهتر هستید و ممکن است حتی درگیر برنامه ریزی باشید.  اگر اولین بارتان است که در مورد برنامه ریزی شهری می خوانید، قدمی در مسیری والا گذاشته اید.

در واقع، برنامه ریزی شهری با نام های بسیاری آورده می شود، که شامل: برنامهریزی شهر، برنامه ریزی وبرنامه ریزی اجتماع، برنامه ریزی و برنامه ریزی شهرک و برنامه ریزی منطقه ای می شود. این اصطلاحات فضا های متنوعی را بازتاب می کند که آن را خانه می نامیم، و من مفتخرم به عنوان مدیر عامل جامعه برنامه ریزی امریکایی خدمت می کنم، این اجتماع سازمانی آموزشی است که اعضای آن رخداد های زیبایی را سبب می شوند.  برنامه ریزی شهری به کار گرفته می شود تا رفاه افراد جامعه را با ایجاد فضاهایی راحت تر، عادلانه ، سالم ، موثر و جذاب چه برای نسل حاضر و چه نسل آینده فراهم کند . برنامه ریزی ، فضاهایی با ارزش، استوار و پایدار ایجاد میکند که نسل های مختلفی می توانند از آن بهره مند شوند. برنامه ریزی شهری مناسب فرصتی را برای رهبران مدنی، کسب و کار ها و شهروندان فراهم می آورد تا نقشی معنادار در بهبود و تقویت اجتماع خود ایفا کنند و این به وسیله ی تصویر پردازی و رویا پردازی آینده و انتخاب هایی در رابطه با توسعه، خدمات لازم، محافظت محیطی و تغییرات نوآوری ایجاد می شود.  برنامه ریزی و حکومت داری مناسب دست در دست به جلو حرکت می کنند _نمی توانید یکی را بدون دیگری پیش ببرید.

برنامه ریزی شهری برای احمق ها روح امیدوار و متعهد پیشرفت را بازتاب می کند که حرفه برنامه ریزی شهری را برای بیش از یک صده رهنمود ساخته است. جوردن یین  به عنوان عضوی از موسسه ای امریکایی گواهی نامه هایی 15 ساله به برنامه ریزان می دهد  و برنامه ریزی شهری را در کالج دانشگاهی شهری در ایالت کلیولند  تدریس می کند، برنامه ای زبانزد در امریکا که آموزش های حرفه ای معتبر در مورد برنامه ریزی شهری ارائه می کند. در سراسر این کتاب ، جوردن به شیوه ای صاف و مستقیم در مورد چالش ها و فرصت های پیش روی جامعه ی امروزی صحبت می کند، در مورد تکنیک های خاصی که در برنامه ریزی شهری به کار می رود بحث می نماید، و مثال های بی شمار و با ارزشی را در دنیای واقعی ارائه می کند در این مورد که چطور رویکرد های برنامه ریزی شهری تفکر آمیز در جامعه های بزرگ و کوچک در سراسر امریکا و جهان  تفاوت ایجاد می کند. این کتاب پنجره ای بی نظیر به جهان برنامه ریزی شهری است و از شما دعوت می کنم تا به جوردن، من و همکاران برنامه ریز حرفه ای دیگر و ساکنان و رهبران جامعه بپیوندید تا آینده ای روشن برای جامعه ی خود ترسیم کنیم.

" برنامه های کوچکی را برنامه ریزی نکنید" این جمله را برنامه ریز شهری، دانیل برنهام می گوید،که نیرویی حماسه گر در نمایشگاه انقلابی سال 93 شیکاگو و برنامه  شیکاگو 1909بود . این برنامه ها کمک کرد تا شیکاگو از شهری شن و ماسه ای و صنعتی به قصری معمارانه و کلان شهری مدرن و پر جنب و جوش تبدیل شود. هم چنین موفقیت شیکاگو بر برنامه ریزی دیگر شهر ها ی جهان تاثیر گذار بود. برنهام بر این باور است که ایجاد فضا های خارق العاده نیازمند برنامه  هایی بصری است تا الهام بخش افراد برای اقدام های برجسته و مهم  باشد.

و شما این کتاب (برنامه ریزی شهری) را می خوانید، بنابراین شما نیز احتمالاً در اشتیاق برنهام برای آینده شهر ها و مناطق اطراف آن شریک می شوید- فضاهایی که در آن افراد می توانند، زندگی، کار و بازی کنند. در حالی که با کره ی زمین به شیوه ای مسئولانه برخورد می کنید و میراث خود را برای نسل آینده به جای می گذارید. برنامه ریزی شهری کمک می کند تا با ترکیب درک از چگونگی رشد فضا ها و تغییر با دامنه ی گسترده به وسیله ی تکنیک های خاص، ساخت فضا های فوق العاده را ممکن سازید و این به جامعه کمک می کند تا مسائل را حل کند و برای آینده آماده شود.

تفاوتی ندارد که شما به دنبال اطلاعات زمینه ای در مورد بخش خاصی از برنامه ریزی شهری هستید، به دنبال حرفه ای شدن در این راه می باشید یا به دنبال شیوه ای تا در جامعه ی خود بیشتر پذیرفته شوید، این کتاب به شما کمک می کند تا درک بهتری از برنامه ریزی شهری و چگونگی ایجاد جوامع موفق داشته باشید.

پرفسور جردن ین نویسنده کتاب برنامه ریزی شهری برای نابلد ها

ترجمه علی بابایی

 کتاب برنامه‌ریزی شهری نوشته پروفسور جوردن است که توسط سه نفر از اساتید دانشگاه از جمله سیروان بهرامی، رحیم سرور و علی بابایی ترجمه شده است.

این کتاب در 5 بخش و 21 فصل به بیان اینکه که چگونگی رشد و تغییر شهرها و شهرک‌ها، چگونگی برنامه‌ریزی برای مسکن، حمل و نقل و استفاده از زمین،چگونگی بررسی ساخت برنامه‌های شهری و طراحی شهرهای سبز و جوامع پایدار پرداخته است.

کتاب برنامه‌ریزی شهری به نظر می‌رسد تا حدودی توانسته به برخی از مفاهیم فوق پرداخته و نقش آنها را در خلق محیط شهری زیست­پذیر نشان دهد. در هر حال ممکن است بستر کشوری که این الگوها و روش‌ها در آن پیاده شده و نتیجه داده با شرایط و زمینه­های شهری ما تفاوت داشته باشد، بنابراین نمی‌­توان تجارب موفق را نادیده گرفت؛ لذا از این منظر این کتاب می‌تواند اساس و اصولی را برای بهبود روند­های برنامه‌ریزی و مدیریت شهری کشور نشان دهد.

امروزه گسترش روز‌افزون شهرنشینی در کنار ضعف سیستم‌های مدیریتی و برنامه‌ریزی شهرها بر مشکلات زندگی شهری ابعاد بسیار گسترده‌ای بخشیده که اغلب بدون همیاری و همکاری­های گسترده در سطوح و ابعاد مختلف قابل حل به نظر نرسیده یا حداقل روند بسیار بطئی را نشان می‌دهند؛ از طرفی دیگر شبکه­ای شدن نظام ارتباطی و مسطح شدن تدریجی شرایط اقتصادی و اجتماعی جهان، ظرفیت­های بسیار بالایی را برای همکاری­های گسترده در زمینه‌­های متنوع به­ وجود آورده و مرتباً در حال خلق آن است.

هر چند که پیشینه برنامه‌ریزی برای شهرها به گذشته‌های بسیار دورتر و شکل‌گیری نخستین تمدن‌های بشری در بین‌النهرین، مصر و هند برمی‌گردد. در ابتدا، حل مشکلات صنعتی ‌شدن (همچون کمبود مسکن، بهداشت محیط و…) در مداخلات کالبدی دیده می‌شد؛ اما از اواسط دهه ۱۹۶۰ میلادی و با بروز ناکارآمدی این‌گونه مداخلات، برنامه‌ریزی شهری، به سوی مسائل اقتصادی و اجتماعی روی آورده و مباحثی مانند عدالت، دموکراسی و مشارکت مردم در فرآیند آن مطرح شده است.

این رشته با هدف دستیابی به توسعه متوازن و حفظ پایداری یک محیط شهری از طریق تدوین برنامه و طرح کاربری زمین، حمل‌ونقل، روابط اجتماعی شهری، ارتقای کیفیت زیست محیطی و. اقدام می‌نماید.

سیروان بهرامی دانش‌آموخته رشته‌های شهرسازی و برنامه‌ریزی شهری، دارای 8 جلد کتاب، بیش از 60 مقاله علمی در  مجلات معتبر داخلی و خارجی، دبیر علمی اولین همایش اقتصاد پنهان و 14 سال سابقه تدریس در مقاطع مختلف دانشگاهی را دارد.

وی همچنین دارای پروانه اشتغال نظام مهندسی، طراحی و نظارت در رشته شهرسازی و نیز فعالیت‌ در مناصب دولتی و اجرایی از جمله: مشاور فنی شهردار سنندج، معاون مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری، سرپرست دفتر پدافند غیرعامل استانداری و مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری کردستان را دارد.

رحیم سرور دیگر مترجم این کتاب دارای مدرک دکتری رشته برنامه‌ریزی شهری و درجه استاد تمامی پایه 21 و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران است.

وی دارای 50 جلد کتاب و بیش از 80 مقاله علمی پژوهشی در مجلات معتبر داخلی و خارجی، همچنین مدیریت انجام بیش از 25 طرح ملی و انجام مشاوره در امر مطالعات شهری در شهرداری تهران و سایر سازمان‌های ذیربط در حوزه مدیریت و برنامه‌ریزی شهری را دارد.

علی بابائی دیگر مترجم کتاب برنامه‌ریزی شهری، مهندس شهرسازی، کارشناس ارشد مدیریت شهری، کارشناس بازار سرمایه، مترجم و مدرس زبان انگلیسی است.